آشنایی با پیرچشمی: علل، علائم و گزینه های درمانی
پیرچشمی یا Presbyopia ، یکی از شایع ترین تغییرات بینایی مرتبط با افزایش سن است که تقریبا همه افراد بالای 40 سال را مبتلا می کند. پیرچشمی وضعیتی است که در آن عدسی چشم خاصیت ارتجاعی خود را از دست می دهد. در چنین حالتی تمرکز بر روی اشیاء مجاور و نزدیک را دشوار می کند. این بیماری معمولا منجر به بروز علائمی مانند خستگی چشم، سردرد و مشکل در خواندن یا انجام کارهایی نزدیک می‌شود. البته گزینه های درمانی متعددی برای پیرچشمی وجود دارد، از جمله عینک نزدیک بینی، لنزهای تماسی و حتی جراحی. در این مقاله به بررسی علل، علائم و گزینه های درمانی پیرچشمی می پردازیم. همراه امیر اپتیک باشید.
پیرچشمی چیست؟
اگر جزو بازدید کنندگان همیشگی عینک امیراپتیک باشید، در این مطلب نیز مانند تمامی مطالب مفیدی که در اختیار شما قرار دادیم، در وهله اول به این موضوع می پردازیم که اصلا پیر چشمی چیست و به چه بیماری این نام را می دهند.
پیرچشمی وضعیتی است که با افزایش سن بر توانایی چشم برای تمرکز روی اشیاء در فواصل نزدیک تاثیر می گذارد. این بیماری معمولا در افراد بالای 40 سال رخ می دهد و دلیل آن نیز سخت شدن بافت طبیعی عدسی چشم است. این سخت شدن انعطاف پذیری عدسی را کاهش می دهد و تغییر شکل آن برای تمرکز روی اشیاء نزدیک را دشوار می کند.
در نتیجه این از دست دادن انعطاف‌پذیری، افراد مبتلا به پیرچشمی ممکن است:
- در خواندن حروف کوچک
- استفاده از رایانه یا سایر دستگاه‌های دیجیتال
- انجام کارهایی که نیاز به دید نزدیک دارند
با مشکل مواجه شوند. آنها همچنین ممکن است هنگام تلاش برای تمرکز بر روی اشیاء نزدیک برای مدت زمان طولانی، خستگی چشم، سردرد و خستگی را تجربه کنند.
توجه به این نکته مهم است که معاینه منظم چشم برای تشخیص و مدیریت این بیماری و همچنین سایر بیماری های چشمی که ممکن است با افزایش سن ایجاد شوند، ضروری است. چشم پزشک شما می تواند بهترین گزینه درمانی را برای نیازهای فردی شما توصیه کرده و به شما در حفظ سلامت چشمان خود که مهم ترین بخش از اعضای بدنتان است، در طول زندگیتان کمک کند.
انواع پیر چشمی کدام اند؟
قبل از این که به سراغ مهم ترین بخش مطلب یعنی پیر چشمی و راه درمان آن برویم، باید ابتدا با انواع آن آشنا شویم. شاید در حال حاضر تعجب کنید که این بیماری نیز دارای انواع مختلفی است؛ زیرا بسیاری از افراد فکر می کنند که علائم پیر چشمی تنها مشکل در دید نزدیک است. بایستی گفت که این دقیقا تمام مشکلات این بیماری نیست و مواردی دیگر نیز در این بین وجود دارد که نشان می دهد شما مبتلا به کدام یک از انواع پیر چشمی هستید.
پیرچشمی زودرس
پیرچشمی زودرس نوعی پیرچشمی است که قبل از 40 سالگی رخ می دهد. اعتقاد بر این است که این نوع پیرچشمی ناشی از عوامل ژنتیکی است و می تواند در خانواده ها ایجاد شود. افراد مبتلا به پیرچشمی زودرس ممکن است متوجه شوند که در خواندن حروف کوچک مشکل دارند، به ویژه در شرایطی که نور محیط کم است. آنها همچنین ممکن است هنگام انجام کارهای نزدیک برای مدت طولانی سردرد یا خستگی چشم را تجربه کنند.
پیرچشمی مربوط به دید میانی
دسته افرادی که دارای این نوع از این بیماری هستند، فواصل حدود 40 تا 50 سانتی متر را به شکلی تار و محو مشاهده می کنند. به عنوان مثال، افرادی که دارای پیرچشمی مربوط به دید میانی هستند، علاوه بر صفحه موبایل یا کتاب، سیستم های کامپیوتری را نیز تار می‌بینند. این نوع از بیماری پیرچشمی، مشکلاتی مانند خشکی چشم را نیز با خود به همراه دارد که با خرید عینک بلوکات به میزان موثری کنترل می‌شود.
از آنجایی که این دسته از افراد باید از عینکی با عدسی متناسب با دید میانی خود استفاده کنند تا مشکلاتی مانند تاری به طور کامل رفع شوند، بهتر است با خرید عینک کار با کامپیوتر و استفاده از آن، خستگی و خشکی چشم که دو عامل مهم در به وجود آمدن بیماری های ثانویه چشم هستند را نیز به طور کامل از بین ببرند.
پیر چشمی مربوط به دید نزدیک
پیر چشمی مربوط به دید نزدیک، نقطه مخالف نوع میانی است. در این نوع پیر چشمی، فرد به راحتی می تواند صفحه کامپیوتر یا هر چیزی که فاصله بیشتر از 40 سانتی متر دارد را به خوبی مشاهده کند، اما در مواردی مانند مطالعه یا مشاهده به صفحه موبایل با مشکلاتی نظیر تاری و خستگی چشم رو به رو می شود.
برای این که بتوان این مشکل را به طور کامل رفع کرد، علاوه بر این که می توان از قطره پیر چشمی و عینک دارای نمره خاص استفاده کرد (با بررسی پزشک، نمره چشم شما مشخص می شود)، می توان از عینک بلوکنترل نیز هنگام کار با تلفن همراه استفاده کرد تا از خستگی چشم جلوگیری شود. برای دسته افرادی که مدت زمان زیادی را در طول روز با تلفن همراه خود سر و کار دارند، ضروری است که علاوه بر جلوگیری از پیر چشمی، این چنین مشکلات را نیز رفع کنند؛ در غیر این صورت، همان طور که در بخش قبلی نیز اشاره کردیم، بیماری های ثانویه چشمی نمایان می شوند.
چه چیزی باعث می شود تا بیماری پیر چشمی به وجود آید؟
برخی از بیماری های مربوط به چشم مانند نزدیک بینی یا دور بینی به دلیل استفاده نادرست از وسایل الکترونیکی مانند استفاده از موبایل در فضاهای بسیار تاریک یا مشاهده تلویزیون در فواصل نزدیک است. با این حساب، آیا علل بروز بیماری پیر چشمی نیز دارای چنین دلایلی است؟
بایستی گفت که تا به امروز، علت دقیق پیرچشمی به طور کامل شناخته نشده است. اما اعتقاد بر این است که این بیماری ناشی از ترکیبی از عوامل از جمله تغییرات در ساختار و عملکرد عدسی و عضلات مژگانی در چشم است. حال برخی از عللی که انتظار می رود منجر به بروز این بیماری شود را با یک دیگر مرور می کنیم:
دلایلی که منجر به بروز بیماری پیری چشم می شود: |
|
| با افزایش سن، عدسی طبیعی در چشم انعطاف‌پذیرتر می‌شود و توانایی خود را برای تغییر شکل از دست می‌دهد. و تمرکز بر روی اشیاء نزدیک را دشوارتر می‌کند. | ماهیچه های مژگانی که شکل عدسی را کنترل می کنند نیز با افزایش سن ضعیف می شوند. و توانایی چشم برای تمرکز روی اجسام مجاور را کاهش می دهند. |
| علاوه بر تغییرات مربوط به سن در چشم، عوامل دیگری مانند ژنتیک، عوامل محیطی و برخی شرایط پزشکی نیز می توانند در ایجاد پیرچشمی نقش داشته باشند. | افراد مبتلا به دیابت یا فشار خون بالا ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به پیرچشمی باشند. |
پیرچشمی بخشی طبیعی از روند پیری است و پیشگیری از پیر چشمی عملا بی معناست. با این حال اما می توان از اقدامات اصلاحی مانند عینک مطالعه یا لنزهای تماسی برای بهبود دید نزدیک و کاهش علائم این بیماری استفاده کرد. در برخی موارد، جراحی انکساری مانند لیزیک یا PRK نیز ممکن است یک گزینه مناسب برای افراد مبتلا به پیرچشمی باشد که در ادامه بیشتر به این موارد خواهیم پرداخت.
روش های درمان بیماری پیر چشمی
قبل از این که به سراغ روش های درمان این بیماری برویم، بهتر است در مورد قرص های پیر چشمی نکته مهمی را بررسی کنیم. احتمالا تا به امروز تبلیغاتی با مضمون خرید قرص پیر چشمی یا خرید ویتامین برای پیر چشمی رو به رو شدید. در وهله اول باید بگوییم که این تبلیغات تنها کذب بوده و هیچ دارویی برای درمان پیر چشمی تا به امروز وارد بازار نشده است. از طرفی دیگر نیز، باید بگوییم که تنها روش های درمانی این بیماری، استفاده از عینک پیر چشمی، لنزها یا جراحی پیر چشمی که همراه لیزیک است، می باشد. حال با توجه به این اطلاعات مختلف به سراغ معرفی روش های درمان این بیماری می رویم.
عینک مطالعه:
یکی از ساده ترین و رایج ترین راه های درمان پیرچشمی، استفاده از عینک مطالعه است. این عینک دارای عدسی هایی است که اجسام نزدیک را بزرگ تر می کنند و خواندن و انجام سایر کارهایی که در فواصل نزدیک هستند را برای شما آسان تر می کنند. نکته ای که در این بین مد نظر است، در نظر گرفتن عادت چشم به عینک است. زمانی که چشم دید خود را عدسی عینک تطبیق دهد، زمانی که عدسی در میان نباشد، به دلیل فشاری که ناخوداگاه به چشم برای مشاهده کردن فواصل نزدیک وارد می شود، مواردی مانند خشکی چشم به وجود می آید.
استفاده از قطره های اشک مصنوعی که برای درمان خشکی چشم تجویز می شود، معمولا مشکلاتی مانند تحریک غددی اشکی را با خود به همراه ندارند که در نتیجه ممکن است باعث ورم چشم و مشکلاتی در دید شود. به همین خاطر، افراد می توانند با بررسی قیمت عینک بلوکات و خرید آن، در طول روز برای جلوگیری از بروز خشکی چشم، از آن استفاده کنند.
عینک دو کانونی یا چند کانونی:
گزینه دیگر، استفاده از عینک دو کانونی یا چند کانونی است که دو یا چند نسخه مختلف از عدسی ها را در یک لنز ارائه می دهد. قسمت بالایی لنز برای دید از راه دور طراحی شده است، در حالی که قسمت پایین برای دید نزدیک است.
لنزهای تماسی :
این لنزها گزینه دیگری برای درمان پیرچشمی هستند. لنزهای تماسی چند کانونی نسخه های متفاوتی از نمره های عدسی را در مناطق مختلف لنز دارند که امکان دید واضح در فواصل مختلف را فراهم می کنند.
لنزهای تماسی مونوویژن:
مونوویژن یک روش جایگزین برای لنزهای تماسی است که در آن یک لنز برای دید از راه دور و لنزی دیگر برای دید نزدیک طراحی می شود. این ویژگی به هر دو چشم اجازه می دهد تا به طور موثر با هم کار کنند تا دید واضحی را در تمام فواصل را ارائه دهند.
جراحی انکساری:
اگر می پرسید پیر چشمی عمل دارد یا خیر، باید بگوییم که بله! در برخی موارد، جراحی انکساری ممکن است گزینه ای برای درمان پیرچشمی باشد. انواع مختلفی از جراحی وجود دارد، از جمله درمان پیر چشمی با لیزر، پی آر کی، و کراتوپلاستی رسانا (CK) که هدف آنها بهبود دید نزدیک با تغییر شکل قرنیه است. اگر تا به این قسمت هنوزهم متوجه نشده اید که منظور ما از تغییر شکل قرنیه و سخت شدن آن در این بیماری چیست، در این جا عکس پیر چشمی را در اختیار شما قرار می دهیم تا بهتر و دقیق تر این بیماری را درک کنید.
لنزهای داخل چشمی تطبیقی (IOL):
یکی دیگر از گزینه های جراحی، جایگزینی لنز طبیعی چشم با یک لنز سازگار است. این لنزها می توانند شکل خود را برای تنظیم فوکوس تغییر دهند و دید واضح را در فواصل مختلف ارائه دهند.
اینله قرنیه:
اینله های قرنیه وسایل کوچکی هستند که برای بهبود دید نزدیک در قرنیه کاشته می شوند. آنها با ایجاد یک افکت سوراخ سوزنی کار می کنند که عمق تمرکز را افزایش داده و باعث بهبود دید نزدیک می شوند.
ناگفته نماند که درمان پیر چشمی در طب سنتی نیز تا حدی دیده می شود، اما این موضوع را در نظر داشته باشید که برای بیماری های مربوط به چشم، داروی شیمیایی و سنتی وجود ندارد. تنها زمانی می توانید از داروها استفاده کنید که هدف شما تقویت چشم و دید باشد، نه صرفا درمان یک بیماری. در انتها نیز باید گفت که هزینه درمان پیر چشمی با توجه به این که چه روشی را برای درمان انتخاب می کنید، تعیین می شود؛ اما به طور کلی این هزینه ها معقول بوده و می توانید به راحتی به درمان این بیماری بپردازید.
چند تمرین چشمی برای کاهش اثرات و درمان پیرچشمی
حال با این بیماری به طور کامل آشنا شدیم. برای آخرین مطلبی که قرار است در رابطه با پیر چشمی در اختیار شما قرار دهیم، ورزش های درمانی پیر چشمی هستند. در همین ابتدا بایستی گفت که:
احتمالا این سوال برای شما پیش آمده که برای پیر چشمی چی خوبه؟
باید گفت که هیچ چیز نمی تواند جایگزین درمان اصولی این بیماری یعنی استفاده از عینک ها یا جراحی های انکساری باشد. اما انجام تمرین های ورزشی می تواند به تقویت عدسی، دید و ماهیچه های چشمی منجر شود. که در نهایت، تاثیر مثبت در روند بهبود این بیماری می گذارد.
حال به سراغ معرفی این تمرین ها می رویم.
تمرین تمرکز نزدیک به دور
یکی از ورزش هایی که می‌تواند به پیرچشمی کمک کند، «تمرکز نزدیک به دور» است. برای انجام این تمرین مراحل زیر را دنبال کنید:
- جسمی را به اندازه دست نگه دارید و برای چند ثانیه روی آن تمرکز کنید.
- سپس، نگاه خود را به یک جسم دورتر معطوف کنید و برای چند ثانیه روی آن تمرکز کنید.
- به طور متناوب تمرکز خود را بین اجسام نزدیک و دور برای چندین تکرار ادامه دهید.
این تمرین به تقویت ماهیچه های چشم که مسئول تمرکز هستند کمک می کند و می تواند توانایی شما را برای دیدن فواصل نزدیک بهبود بخشد.
تمرین تمرکز بر روی مداد
ورزش دیگری که می تواند به پیرچشمی کمک کند، «تمرکز بر روی مداد» نام دارد. برای انجام این تمرین، مداد را به اندازه دستانتان از خود دور کنید و سپس به آرامی آن را به بینی خود نزدیک کنید. سپس در عین حال چشمان خود را روی نوک مداد متمرکز کنید. هنگامی که مداد در نوک بینی شما قرار گرفت، آن را برای چند ثانیه در همان نقطه نگه دارید. سپس آن را به آرامی به اندازه طول دستانتان دور کنید. این تمرین را چندین بار تکرار کنید تا به بهبود توانایی شما در تمرکز روی اشیاء نزدیک کمک کند.
تمرین یوگا چشم
تمرین “یوگا چشم” می تواند به کاهش فشار چشم و بهبود سلامت کلی چشم کمک کند. یکی از تکنیک ها شامل بستن چشم ها و فشار ملایم کف دست ها روی آن ها برای چند ثانیه است. پس از این که این کار را انجام دادید، چشمان خود را باز کنید و به بالا و پایین، چپ و راست و به صورت مورب برای چندین بار نگاه کنید. تکنیک دیگر شامل تمرکز بر روی یک نقطه خیالی در دوردست و سپس به آرامی برگرداندن تمرکز خود به نقطه ای که مستقیما در مقابل خود قرار دارد؛ البته بدون حرکت دادن سر است.
گنجاندن این تمرینات در برنامه روزانه می تواند به بهبود سلامت چشم و کاهش برخی از علائم پیرچشمی کمک کند. با این حال، مهم است که به یاد داشته باشید که این تمرینات نباید جایگزین معاینه منظم چشم و مشاوره با چشم پزشک شود.
سوالات متداول
علت پیر چشمی چیست؟
پیرچشمی به دلیل از دست دادن تدریجی انعطاف پذیری در عدسی چشم ایجاد می شود که به طور طبیعی با افزایش سن رخ می دهد. این امر تنظیم فوکوس لنز از فواصل نزدیک به دور را دشوارتر می کند.
تست پیرچشمی چگونه است؟
پیرچشمی را می توان در طول معاینه معمول چشم با اپتومتریست یا چشم پزشک تشخیص داد. پزشک یک آزمایش بینایی انجام داده و ممکن است از تجهیزات تخصصی برای اندازه گیری توانایی چشم برای تمرکز در فواصل مختلف استفاده کند.
در این رابطه بخواند : اپتومتریست کیست ؟
علائم پیرچشمی چیست؟
شایع ترین علامت پیرچشمی، مشکل در دیدن اشیا از نزدیک، مانند خواندن مطالب یا حروف کوچک است. علائم دیگر ممکن است شامل سردرد یا خستگی چشم هنگام انجام کار نزدیک و همچنین تاری دید هنگام نگاه کردن به اشیاء دور پس از انجام کار نزدیک باشد.
اگر پیرچشمی دارم از چه چیزهایی باید اجتناب کنم؟
انچه برای پیر چشمی مضر است عبارت اند از:
- استعمال دخانیات
- مصرف بیش از حد الکل
- قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اشعه ماوراء بنفش.
همه اینها می تواند به ایجاد مشکلات چشمی کمک کنند. علاوه بر این، حفظ یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم برای حمایت از سلامت کلی چشم مهم است.
پیرچشمی چگونه درمان می شود؟
پیرچشمی را می توان با عینک های طبی یا لنزهای تماسی که قدرت خاصی برای کمک به تمرکز بر روی اشیاء نزدیک دارند، اصلاح کرد. برخی از افراد ممکن است از لنزهای چند کانونی نیز بهره مند شوند که درجات مختلفی از بزرگنمایی را برای فواصل مختلف ارائه می دهند. در برخی موارد، ممکن است جراحی برای جایگزینی عدسی طبیعی چشم با عدسی مصنوعی توصیه شود.
